اسرارعرفانی حج درکلام امام زین العابدین (علیه السلام)
امام (ع):آنگاه که داخل ميقات شدی آيا نيّت کردی که به نيّت زيارت داخل
شدی؟
شبلی:نه.
امام (ع):آنگاه که دو رکعت نماز گذاردی نيّت کردی که به خداوند متعال به
بهترين اعمال و بزرگترين حسنات عباد که نماز است تقرّب جستی؟
شبلی:نه.
امام (ع): آنگاه که تلبيه ( لبيك ) گفتی آيا نيّت کردی که برای خداوند به هر
طاعتی گويا شدی و از معصيت او خود را بازداشتی؟
شبلی : نه
امام (ع):در ميقات داخل نشدی و نماز نخواندی و تلبيه نگفتی .
سپس امام (ع) فرمود : آيا در حرم داخل شدی و کعبه را ديدی و نماز خواندی؟
شبلی :آری.
امام (ع): آنگاه که داخل حرم شدی نيّت کردی که برخود هرگونه عيب
اهل ملّت اسلام را حرام کرده ای؟
شبلی :نه.
امام (ع): آنگاه که به مکه رسيدی و کعبه را ديدی و دانستی که آن خانه
خدا است آيا قصد خداوند سبحان کردی و از غير او بريدی؟
شبلی: نه.
امام (ع): پس نه داخل مکه شدی و نه داخل حرم.
سپس امام (ع) فرمود:آيا طواف بيت را بحای آوردی و ارکان را مسّ
کردی و عمل سعی را انجام دادی؟
شبلی :آری.
امام (ع):آنگاه كه سعی کردی آيا نيّت کردی که از همه گريختی و بسوی
خداوند فرار کردی و صدق اين نيّتت را علاّم الغيوب شناخت؟
شبلی:نه.
امام (ع): نه طواف بيت کردی و نه سعی بجا آوردی.
سپس امام (ع) فرمود:آيا در مقام ابراهيم (ع) وقوف کردی و در آن مقام
دورکعت نماز گزاردی؟
شبلی : آری.
امام (ع) در اين هنگام صيحه ای برآورد که نزديک بود از دنيا مفارقت کند
سپس فرمود:آه آه کسی که به مقام قرب رسيده و با خدا مصافحه کرده کجا
است؟حقتعالی با آن عظمت و جلال، مسکينی را به اين مقام برساند آيا جايز
است بر او که حرمت چنين پروردگار مهربان را ضايع کند؟هرگز چنين
نيست که کسی با خدا مصافحه کند بعد از آن مخالفت او را جايز داند.
پس از آن فرمود:آنگاه که در مقام ابراهيم ايستادی آيا نيّت کردی که بر
انجام هرطاعت ايستادی و پشت به هر معصيت کردی؟
شبلی :نه.
امام (ع):آنگاه که در مقام ابراهيم دو رکعت نماز گزاردی آيا نيّت کردی که
چون نماز ابراهيم (ع) نماز گزاردی؟ و به نمازت بينی شيطان را بخاک
ماليدی؟
شبلی :نه.
امام (ع):پس در مقام نايستادی و در آن نماز نخواندی.
پس از آن فرمود:آيا بالای چاه زمزم برآمدی؟
شبلی :آری.
امام (ع):آنگاه که بربالای چاه زمزم برآمدی آيا نيّت کردی که بر طاعت بر
آمدی و چشمت را از معصيت پوشاندی؟
شبلی:نه.
امام (ع):پس بر چاه زمزم برنيامدی و از آن ننوشيدی.
پس از آن فرمود:آيا سعی ميان صفا و مروه را بجای آوردی و در ميان
آندو مشی و تردّد داشتی؟
شبلی :آری.
امام (ع):از سعی ميان صفا و مروه آيا نيّت کردی که در ميان خوف و رجايی؟
شبلی:نه.
امام (ع):پس نه سعی کردی و نه مشی و تردّد بين صفا و مروه.
پس از آن فرمود:آيا از مکّه خارج شدی و منی رفتی ؟
شبلی:آری.
امام (ع):به منی رفتی، آيا نيّت کردی که مردم را از زبان و دل و دست
خود ايمن گردانيدی؟
شبلی:نه.
امام (ع):پس به منی نرفتی.
بعد از آن امام (ع) فرمود: آيا در موقف عرفه وقوف کردی ؟و بر جَبَل
الرحمة برآمدی؟ و شناختی و خداوند متعالی را در جبل الرحمة و جمرات
خواندی؟
شبلی:آری.
امام (ع):در موقف عرفه آيا در معرفت حق سبحانه و تعالی و اطلاع او را
بر سرائر و قلب خود شناختی؟
شبلی:نه.
امام(ع):برجبل الرحمة که بالا رفتی آيا نيّت کردای که خداوند هر مؤمن
ومؤمنه را رحمت می کند؟
شبلی:نه.
امام (ع):آيا بر مُزدلفه(مشعر) رفتی؟ و از آنجا سنگ ريزه ها را از زمين
برکندی؟و به مشعر الحرام مرور کردی؟
شبلی:آری.
امام (ع):آنگاه که در مزدلفه مشی میکردی و از آن سنگريزه ها بر میکندی
آيا نيّت کردی که هر معصيت و جهل را از خود برکندی و هر علم و عمل
را در خود نشاندی؟
شبلی:نه.
امام (ع):به مشعرالحرام مرور کردی آيا نيّت کردی که شعائر اهل تقوی و
اهل خوف را شعار قلب خود قرار دادی؟
شبلی:نه.
امام (ع):پس در مزدلفه مشی نکردی، و آن سنگريزه ها برنداشتی و به
مشعرالحرام مرور نکردی.
پس از آن امام (ع) فرمود: در منی نماز گذاردی؟ و رمی جمره کردی؟
و حلق رأس (سرتراشيدن)را انجام دادی؟و فديه (قربانی)خود را ذبح کردی؟
و در مسجد خيف نماز خواندی؟ و به مکّه بازگشتی؟ و طواف افاضه بجای
آوردی؟
شبلی:آری.
امام (ع):آنگاه كه به منی رسيدی و رمی جمره کردی آيا نيّت کردی که به
مطلب رسيدی و هرگونه حاجت تو برآورده شده است؟
شبلی:نه.
امام (ع):آنگاه كه سر تراشيدی آيا نيّت کردی که از پليديها پاک شدی و از
هر گناه و بد عاقبتی که بنی آدم را ست بدرآمدی و مثل آن روزی شدی که
از مادر متولد شدی؟
شبلی:نه.
امام (ع):آنگاه که در مسجد خيف نماز خواندی آيا نيّت کردی که نترسی
مگر از خدا و اميدوار نباشی مگر به رحمت او؟
شبلی:نه.
امام (ع):آنگاه که قربانی خود را ذبح می کردی آيا نيّت کردی که طمع را
سربريدی و به ابراهيم(ع) به ذبح فرزندش اقتدا کردی؟
شبلی:نه.
امام (ع):آنگاه که به مکّه بازگشت کردی و طواف افاضه بجای آوردی آيا
نيّت کردی که افاضه(کوچ کردن) به رحمت خدا کردی و به طاعت او باز
گشت کردی و بسوی او تقرب جستی؟
شبلی:نه.
امام (ع) فرمود:پس به منی نرسيدی و رمی جمره ها نکردی و حلق رأس
انجام ندادی ، و قربانی ات را ذبح نکردی، و در مسجد خيف نماز نگذاردی،
و طواف افاضه بجای نياوردی، و بسوی خداوند تقرّب نجستی،چه اينکه تو
حج نکردی.
پس شبلی از تفريط حجّش به ندبه و زاری افتاد و پيوسته آداب حج می
آموخت تا سال ديگر از روی معرفت و يقين حج بگذارد.
اللهم الرزقنا حج بیتک الحرام فی عامی هذا وفی کل عام
منبع :
مستدرك الوسايل- به نقل از سيد عبد الله، نواده محدث
جزايري در شرح النخبه-: در منابعي متعدد، كه موثق ترين
آنها به خط برخي از اساتيد معاصر ماست، به صورت حديث
مرسل، چنين يافتم: چون سرورمان امام زين العابدين
عليه السلام از حج برگشت،
حج و عمره در قرآن و حديث، ص: 278
باید توجه داشت که گرچه اصل وحقیقت عرفان امری متعالی ومطلوب ودرراستای تکامل انسان وبلکه حقیقت کمال اواست ؛ ولی این مسأله نباید موجب گردد که تصور کنیم همه کسانی که به این نام شناخته ودراینراه دیده می شوند به زلال حقیقت وروح عرفان ومعنویت دست یافته اند .بنابراین باید بسیارمراقب باشیم تا نام ها وعناوین ، مارافریب ندهند .هرجا اسم عرفان وعارف وسیر وسلوک هست ، معلوم نیست ازحقیقت عرفان نیز خبری باشد .کم نبوده ونیستند کسانی که گر چه درنیت خویش برای سیروسلوک صادق بوده اند ؛ ولی دراثر عدم آشنایی با معیارهای عرفان حقیقی ،به دام منحرفان ومدعیان دروغین افتاده ا ند وبه جای سیر الی الله دربیراهه های گمراهی وانحراف گرفتار آمده اند .